Dulichbui.org – Tôi chưa đến Bagan mùa thu tháng 10 để ngắm lá vàng bay trên nghìn đền xưa tháp cổ. Nhưng những ngày hè nhiệt đới lang thang xứ này, một buổi sáng mưa dầm dề da diết chao sang buổi chiều nắng quái quàu quạu đã tưởng thưởng cho khách lạ thêm mấy cung bậc đẹp huyền ảo của miền xưa cổ. Tặng thêm cả nỗi nhớ nhung về Sài Gòn cũng “mưa rồi chợt nắng….”
Vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ…
Là câu ca tôi bật nhớ, rồi buồn rười rượi lúc đầu ngày tùm hụp trong chuyến xe ngựa không lóc cóc mà bì bõm, lạch bạch trong những cây mưa dai nhanh nhách Bagan sáng đó. Vì sẽ không có những khuôn hình đẹp để khoe, câu view, câu like thiên hạ. Không chụp được vì máy cùi bắp nào có thiết bị che mưa tạt nhoè ống kính đã đành, những lúc chui vào mái hiên nào đó thì cũng chỉ ghi được hình ảnh mấy ngôi đền nhạt nhoè sau màn mưa trắng chạch.
Đến lúc vận dụng hết cỡ AQ nội công để tự “vượt lên chính mình”, dùng cặp máy ảnh mấy ngàn năm vẫn chạy tốt… thưởng thức Bagan dưới màn nước, ngỡ ngàng trước những ngôi đền cổ rêu phong u nhã thanh tịch trong màn mưa xám dày đặc, lúc đỏ tươi, khi vàng rực lung linh huyền ảo khi mưa bay lưa thưa. Cảm giác mà những ngày nắng xanh sau đó tôi chẳng bao giờ tìm lại được. Nên mấy ngày Bagan sau đó tôi thường lảm nhảm tiếc nuối “chỉ khi nào mất đi rồi mới thấy quý”!
Nằm trên bờ đông dòng Ayeyarwady miền Trung xứ Miến, Bagan là kinh đô của vương quốc Pagan từ thế kỷ 9 – 13. Thời vương triều Pagan cực thịnh cũng là lúc Phật giáo Nam tông phát triển mạnh mẽ nhất miệt này, với hơn 10.000 chùa chiền, tu viện, đền tháp được xây dựng cùng vô vàn những truyền thuyết, huyền thoại đi kèm.
Bagan bấy giờ là nơi thu hút nhiều tu sĩ, tăng nhân từ những miền xa xôi cách trở như Thiên Trúc, Tích Lan, Chân Lạp… về tu tập, học hỏi, trao đổi Phật pháp. Chính trị, chinh chiến, dâu bể, kể cả sự không ưu ái của mẹ thiên nhiên – chỉ từ 1904 – 1975, đã có hơn 400 trận động đất lớn nhỏ ở đây… Bagan rơi vào quên lãng, hoang phế nhưng cũng còn lưu giữ được hơn 2.200 đền đài, di tích đâu đó gần thiên niên kỷ tuổi đời.
Và trong buổi sáng xám xịt cỡi ngựa xem hoa (đúng nghĩa đen) Bagan, những đền xưa tháp cũ lúc trơ trọi giữa đồng không mông quạnh, lúc ẩn khuất bên những rặng xanh, khi lẻ loi, lúc tụ năm tụm bảy… sau tấm màn trắng khi dày đục nước đổ, lúc lưa thưa mỏng teng… hiện lên mờ mờ nhân ảnh thật huyền ảo. Còn đẹp hơn khi bức tranh Bagan tuyệt mỹ đó cứ chầm chậm nhẹ trôi theo vó ngựa, khi ẩn khi hiện… như đưa lữ khách ngược trôi về miền xưa Lưu Nguyễn.
Trong nắng quái chiều hôm
Cả ngày dai dẳng, mưa rồi cũng tạnh khi chiều đi đã gần một nửa. “Tâm hồn treo ngược ở cành cây” giờ rớt đùng xuống đất sình Bagan, để cố gắng lần mò chắt chiu mấy góc hình đẹp về khoe. Để càng ngỡ ngàng hơn khi tiếp xúc cận cảnh những đền, chùa Bagan lung linh trong chút nắng quai quái hoang hoải vì còn mải mê vật lộn với lũ mây xám dày đặc.
Bagan nổi tiếng vì nhiều đền tháp và còn bởi kiến trúc đa dạng đặc sắc tinh tế rất riêng của chúng. Có ngôi đền nhìn như kim tự tháp thu nhỏ, ngôi tháp khác lại thanh thoát kiến trúc gothic, bên cạnh nhiều những ngôi đền vuông vắn nét Miến. Tuy nhiều dáng vẻ, kiến trúc các ngôi đền Bagan phân theo hai nhóm chính, các đền tháp hình bút tháp đặc mô phỏng theo các bảo tháp (stupa), và những ngôi đền rỗng với các gian điện thờ bên trong. Các công trình này dù ảnh hưởng bởi nhiều nét kiến trúc nhỏ, nhưng tổng thể vẫn là kiến trúc của người Mon tài hoa. Những kiến trúc này cũng đã được các vị sư, các nghệ nhân mang đi, lan toả đến tận Nam Ấn Độ và Sri Lanka bây giờ.
Dù phần lớn những kiến trúc Bagan là gạch đỏ, vẫn có những ngôi đền đá sa thạch trắng, những toà bảo tháp nhũ vàng lóng lánh, điểm xuyết nhấn nhá cho Bagan thêm đẹp lạ. Chiều đi hơn nửa, lũ mây xám đã dạt về một góc để nắng dát vàng trên những tháp đền, làm Bagan bừng nét duyên mới.
Cũng nhờ cái nắng chiều xiên xiên này, tôi lại được chiêm ngưỡng những pho tượng quý, bức tranh tường ngàn năm tuổi nằm khuất trong những hành lang thăm thẳm của mấy ngôi chùa xưa. Không có đèn vì sợ làm hư hại đến sơn, màu cổ đại, chỉ những tia nắng chiều soi len lỏi, lung linh soi những khuôn hình kể về chuyện đời, chuyện đạo của đức Phật cùng các vị bồ tát, chư thần… kèm theo những câu chuyện huyền bí của người đời nay… làm những tháp đền Bagan thêm huyền ảo.
Để anh đánh xe ngựa về trước, tôi leo lên tháp cao chờ ngắm hoàng hôn khi chiều đã rỡ ràng nắng vàng. Bagan ngày Miến Điện chưa mở cửa rộng chưa có những khinh khí cầu nhiều màu chen chúc bay như ở nhiều tấm hình xứ này bây giờ.
Chỉ có một hoàng hôn đẹp ngỡ ngàng nắng vàng thắp nến những đền xưa, nhạt nhoà trên những con đường mòn mấy chiếc xe ngựa bâng khuâng về muộn, khuất dần sau màn xanh vấn vương khói chiều lãng đãng… Như mang đi luôn hồn người lang bạt miền viễn xứ.
Theo thegioitiepthi.net