Vườn Quốc Gia Bù Gia Mập

Nằm trên địa bàn huyện Bù Gia Mập (tỉnh Bình Phước), vườn quốc gia Bù Gia Mập là nơi bảo tồn các nguồn gen quý hiếm của hệ động, thực vật phong phú ở khu vực miền đông Nam Bộ.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập có tổng diện tích 26.032 ha, trong đó diện tích tự nhiên là 21.476 ha, bao gồm 388 ha rừng giàu, 2.798 ha rừng trung bình, 1.692 ha rừng nghèo, 5.064 ha rừng hỗn giao và 11.434 ha rừng tre nứa. Vùng đệm vườn quốc gia có diện tích 15.200 ha gồm 7.200 ha thuộc tỉnh Bình Phước và 8.000 ha của tỉnh Ðăk Nông. Trước năm 2002, khu vực này vốn là khu bảo tồn thiên nhiên, sau chuyển hạng thành vườn quốc gia theo quyết định số 170/TTg ngày 27 tháng 11 năm 2002 của thủ tướng chính phủ.

Vườn Quốc gia Bù Gia Mập hoạt động với 4 chức năng chính: Duy trì và bảo tồn mẫu chuẩn hệ sinh thái đồi núi thấp chuyển tiếp từ Cao nguyên xuống đồng bằng Nam bộ có độ cao dưới 1.000 m, được coi là rất đặc trưng, bảo tồn các loài động thực vật quý hiếm. Rừng phòng hộ cho các thủy điện Soc Phu Miên, Cần Đơn, Thác Mơ. Xây dựng cơ sở vật chất, phục vụ nghiên cứu khoa học, phát triển du lịch sinh thái. (Phân viện Điều tra qui hoạch rừng Nam bộ, 2004).

Vườn quốc gia Bù Gia Mập là nơi bảo tồn các nguồn gien quý hiếm của hệ động, thực vật và cây làm thuốc, đồng thời bảo vệ rừng phòng hộ đầu nguồn cho các hồ chứa nước của các công trình thủy điện Thác Mơ và Cần Ðôn, phục vụ nghiên cứu khoa học, giáo dục môi trường và phát triển du lịch sinh thái.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập thuộc vùng đất thấp của nam Tây Nguyên, có đỉnh núi cao nhất là 700 m so với mực nước biển. Hệ thống sông suối gồm các dòng suối Ðác Huýt chảy dọc theo biên giới Việt Nam – Cam-pu-chia, Ðác Sa, Ðác Ka, và suối Ðác K’me. Thực vật ở vườn quốc gia rất đa dạng và phong phú, được quy tụ từ nhiều luồng di cư, thực vật trong vùng Ðông – Nam Á.
Theo kết quả điều tra, ở đây có 724 loài thực vật nằm trong 326 chi, 109 họ, 70 bộ thuộc 6 ngành thực vật khác nhau. Ðặc biệt khu rừng nơi đây còn mang đậm nét của rừng nguyên sinh giàu trữ lượng với ưu thế của những cây họ dầu và nhiều cây họ đậu quý hiếm như cẩm lai, gõ đỏ, mun, lát hoa, gỗ mật, thạch tùng, giáng hương, trắc và 278 giống cây dùng làm thuốc, vườn bao gồm nhiều kiểu rừng kín nửa thường xanh nửa nhiệt đới và kiểu rừng nửa thường xanh ẩm nhiệt đới.
Ðây còn là nơi cư trú của các loài động vật hoang dã, trong đó có nhiều loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam như gấu chó, báo gấm, sói lửa, bò tót, bò rừng, gà tiền mặt đỏ, gấu ngựa, voi, chà và chân đen… Do còn mang đậm nét hoang sơ của rừng nguyên sinh đặc trưng của rừng ẩm thường xanh, có rừng dầu rụng lá theo mùa, rừng lồ ô xen cây gỗ, nên vườn quốc gia là nơi cư trú của nhiều loại động vật thuộc bộ linh trưởng như khỉ đuôi lợn, khỉ mặt đỏ, khỉ vàng, voọc ngũ sắc, voọc xám…
Về động vật ở đây có 437 loài, thú có 73 loài, trong đó có 59 loài được ghi trong sách đỏ Việt Nam. Có 168 loài chim, hiện có 10 loài đang bị đe dọa tuyệt chủng như gà lôi, hồng hoàng, hồng tía, dù dì phương Ðông, cu xanh, niệc mỏ vằn, chim công, gà tiền mặt đỏ, chim yến hồng xám… bò sát có 30 loài trong đó 12 loài ghi trong sách đỏ. Cũng đã xác định được hơn 200 loài có thể làm dược liệu như khỉ, rắn, trăn, tắc kè, mật ong, bìm bịp…
Bù Gia Mập còn là khu di tích lịch sử quan trọng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Ðịa danh Bù Gia Mập gắn liền với các trận đánh ác liệt ở miền Ðông Nam Bộ.
Vườn quốc gia Bù Gia Mập là địa chỉ du lịch sinh thái rất hấp dẫn đối với những du khách thích thể thao mạo hiểm và thiên nhiên hoang dã.